artykuł hasłowy:  prze

Jednostki:
(1) I.1. I. z acc. rzeczownika lub zaimka wyraża: 1. stosunki przestrzenne, tj. określone miejsce, wzdłuż, czy wszerz czy na wskroś którego ktoś przechodzi 'per, trans':
(2) ~ 'sięgać, nie zważając na innych, manum super alium extendere, porrigere':
(3) 2. stosunki czasowe, tj. okres, w którym się coś odbywa lub trwa 'w czasie, w ciągu, dum, cum':
(4) 3. cel 'w celu, dla, ad aliquid':
(5) ~
(6) 4. powód, przyczynę czegoś 'z powodu, propter':
(7) ~
(8) ~ przecz 'dlaczego, cur':
(9) 5. motyw działania 'ze względu na, mając na względzie, dla czyjegoś dobra, korzyści, za kogoś, pro aliquo, alicuius causa':
(10) ~
(11) ~
(12) 6. powoływanie się na kogoś, coś, najczęściej na Boga (przy proszeniu, przysięganiu, dawaniu, wypełnianiu czegoś):
(13) ~
(14) ~ 'bezpłatnie, darmo, gratuito, sine mercede':
(15) ~ 'żebrać, mendicare':
(16) 7. pośrednictwo kogoś, czegoś w jakimś działaniu, wykonywaniu czegoś 'za pośrednictwem, per aliquem':
(17) ~
(18) 8. czynnik wspomagający 'przy pomocy, za pomocą, alicuis rei uxilio, aliqua re':
(19) ~ coś prze coś rozumieć, znamionować się itp.:
(20) 9. w konstrukcjach biernych wskazuje sprawcę, wykonawcę czegoś (agensa):
(21) 10. dubia: 'przed, ante':
(22) ~ wprowadza przedmiot prośby 'o, pro':
(23) ~
(24) II. z gen. rzeczownika lub zaimka wyraża brak, nieposiadanie, wyłączenie, pozbawienie, niewystępowanie tego, co oznacza dany rzeczownik lub zaimek 'bez, sine':
(25) ~ 'mniej o, minus, odjąwszy, aliquo deducto, detracto':
(26) III. dubia z instr.:
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajniepełna B
Numer(7) ~
Funkcja
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Alye prze to, czvsch prze moyą maką y przez trudnoscz krzyza, kyedy smartvychvstaną, vzryczye tego, ktoregosz vy mnymaczye prostego czlovyeka, szyedzącz na pravyczy... moczy bozey
Przykład
w transkrypcji		Ale prze to, czusz prze moję mękę i przez trudność krzyża, kiedy smartwychwstanę, uźrycie tego, ktoregoż wy mnimacie prostego człowieka, siedząc na prawicy... mocy bożej
LokalizacjaRozm 742.