artykuł hasłowy:  (sądzić, sądzić się) sędzić, sędzić się

Jednostki:
(1) 1.a. 1. 'orzekać o czyjejś winie (lub niewinności), wydawać wyrok, też rozpatrywać sporną sprawę, sententiam ferre, controversiam diiudicare': a. bez określeń w polskim tekście:
(2) ~
(3) b. z określeniami nazywającymi stronę sądzoną: komuś:
(4) ~ naprzeciwko czemuś:
(5) ~ kogoś, coś:
(6) ~ na kogoś:
(7) ~ kogoś z kimś:
(8) ~ między kimś (a kimś):
(9) c. z określeniami nazywającymi przedmiot sporu: coś:
(10) ~ o coś:
(11) ~
(12) ~ ze zdaniem:
(13) d. użycia specjalne: sędzić litkup, mohorycz 'stwierdzać przy udziale litkupników, że umowa została zawarta zgodnie z prawem, testibus, qui litkupnicy vocabantur, praesentibus statuere contractum secundum leges fectum esse':
(14) ~ 'wydawać sprawiedliwy wyrok, iustam sententiam ferre':
(15) ~ 'skazywać kogoś na śmierć, aliquem capitis damnare':
(16) ~ 'skazywać na karę, aliquem poena afficere':
(17) 2. 'wymierzać sprawiedliwość, sprawować władzę sądowniczą, iudicare':
(18) ~
(19) ~ 'odbywać roki sądowe, sessiones iudicii habere':
(20) ~
(21) ~~
(22) 3. sędzić się 'procesować się, wieść spór (sądowy), lege agere cum aliquo, litem intendere alicui':
(23) 4. 'mniemać, uważać, mieć zdanie o kimś, o czymś, de aliqua re, aliquo iudicare, censere, putare':
(24) ~ kogoś jako coś:
(25) ~
(26) 5. w błędnym rozumieniu łac. indicare 'wskazywać, oświadczać' jako iudicare 'sądzić':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(4) ~
Definicjanaprzeciwko czemuś:
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Thez zlie sządzysz naprzeczywko lakozyrstwu (male iudicas contra gulam), gdy lakomoscz zawyązugye myeszek XV p. post.
Przykład
w transkrypcji		Też źle sądzisz naprzeciwko łakożyrstwu (male iudicas contra gulam), gdy łakomość zawiązuje mieszek XV p. post.
LokalizacjaR I s. XLI.