artykuł hasłowy:  1. dać, dajać

Jednostki:
(1) I.1.a. I. 'dać, dare': 1. 'dać, darować, użyczyć, przekazać na własność (dobrowolnie i bez odpłaty), dare, donare, comportare, obicere, offerre': a. rzeczy konkretne: kogoś, coś:
(2) I.1.a.~
(3) I.1.a.~ dać się 'oddać się, poddać się, se dare, se tradere':
(4) I.1.a.~ (o Bogu) dać dzieci, syna itp.:
(5) I.1.a.~ (od, z) czegoś:
(6) I.1.a.~ z elipsą dopełnienia:
(7) I.1.a.~ z ukrytym znaczeniem oddania się seksualnego:
(8) I.b. dobra niematerialne:
(9) I.b.~ 'poświęcić się, totum se dedere alicui rei':
(10) I.b.~ 'umrzeć, mori':
(11) I.2.a. 2. 'użyczyć, dać, na zawsze lub na pewien czas (z obowiązku lub za odpłatą), zapłacić, tribuere, dare, solvere': a. jako posag, spadek itp.:
(12) I.2.b. jako daninę, czynsz:
(13) I.2.c. jako opłatę sądową lub karę:
(14) I.2.d. jako zastaw:
(15) I.2.e. jako pożyczkę, dzierżawę:
(16) I.2.~
(17) I.2.f. wymiennie rzecz za rzecz:
(18) I.2.g. rzecz za pieniądze:
(19) I.2.h. pieniądze za rzecz 'zapłacić, solvere':
(20) I.2.~
(21) I.2.i. z nieznanego tytułu:
(22) I.3. 'dać z przeznaczeniem lub w pewnym charakterze, przeznaczyć, skazać na coś, certo quodam consilio seu fine dare, tradere':
(23) I.3.~
(24) I.3.~
(25) I.3.~
(26) I.3.~ 'maritari':
(27) I.3.~ dać się:
(28) I.3.~ 'zdać się na łaskę, prosić o miłosierdzie, veniam seu misericordiam petere':
(29) I.3.~ 'oddać się modlitwie, zacząć się modlić, ad adorationem se convertere, orare coepisse':
(30) I.3.~~
(31) I.3.~
(32) I.4. 'dać do rąk, wręczyć, podać, dare in manus, tradere':
(33) I.4.~ 'doręczyć, tradere, reddere':
(34) I.4.~ 'dać do rąk, dare in manus':
(35) I.4.~ 'przekazać (winnego) w ręce powoda, reum ad manus tradere':
(36) I.4.~ 'in manus (in manibus) tradere, esse':
(37) I.5. 'wydać z siebie, wydzielić, ferre, dare':
(38) I.5.~ 'wymiotować, eructare':
(39) I.6.a. 6. 'przemieścić, skierować, ponere, imponere, tradere': a. 'umieścić, ponere, imponere':
(40) I.6.b. 'dostarczyć, przysłać, odstawić, mittere, tradere, deferre':
(41) I.6.~ 'odwrócić, zmusić do ucieczki, fugare':
(42) I.6.~ 'skierować sprawę do wyższej instancji, rem ad magistratum maiorem deferre':
(43) I.6.~ 'polegać na wiarygodności osób zaprzysiężonych, iuratorum fide niti':
(44) II.1.a. II. 'czynić, facere': 1. 'uczynić, sprawić, zdarzyć, efficere, dare, ferre': a. w użyciu samodzielnym:
(45) II.1.a.~ 'amen':
(46) II.b.aa. b. w użyciu niesamodzielnym: aa. dopełnieniem rzeczownik lub zaimek:
(47) II.b.aa.~
(48) II.b.aa.~ 'złożyć wyrachowanie, sprawozdanie, reddere rationem':
(49) II.b.aa.~ 'wygotować, sporządzić list, pozew, wypis, epistolam dare, litteris in ius vocare, excerpta facere':
(50) II.b.aa.~ 'nic sobie z czegoś nie robić, aliquid minimi putare':
(51) II.b.aa.~ 'uczynić pokój, pacem dare':
(52) II.1.b.aa.~ 'zostawić w spokoju, pozostać bezczynnym, dać gwarancję bezpieczeństwa, missum, tutum facere':
(53) II.1.b.aa.~ 'alapas incutere':
(54) II.1.b.aa.~ 'spełnić prośbę, facere, quod aliquis fieri voluit':
(55) II.1.b.aa.~ 'przezywać obelżywie, contumeliose vocare':
(56) II.1.b.aa.~ dać sumę 'zliczyć, annumerare':
(57) II.1.b.aa.~ 'oskarżyć, wnieść skargę przeciw komuś, accusare, in ius vocare':
(58) II1.b.aa.~ 'wprowadzić w posiadanie, in possessionem inducere':
(59) II.1.b.aa.~ 'pozdrowić, salutare':
(60) II.bb. dopełnieniem bezokolicznik:
(61) II.cc. dopełnieniem zdanie:
(62) II.2. 'wyznaczyć, statuere, attribuere':
(63) II.2.~ 'wyznaczyć termin, zgodzić się na termin, dzień, terminum statuere, assignare':
(64) II.3.a. 3. 'pozwolić, sinere, pati': a. dopełnieniem bezokolicznik:
(65) II.3.a.~
(66) II.3.b. dopełnieniem zdanie:
(67) II.3.b~
(68) II.4.a. 4. 'kazać, iubere, mandare': a. dopełnieniem bezokolicznik:
(69) II.4.b. dopełnieniem zdanie:
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(45) II.1.a.~
Definicja'amen':
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Prze Ihesu Crista... gest tobye, bogu oczczu... welka czescz y chwala na weky wekom albo przes wyeka, day (Msza I. VIII: szaprawda, IV. VI: stan szø, VII: amen) 1424
Przykład
w transkrypcji		Prze Jesu Krysta... jest tobie, Bogu Oćcu... w<sz>elka cześć i chwała na wieki wiekom albo przez wieka. Daj (Msza I. VIII: zaprawdę, IV. VI: stań się, VII: amen) 1424
LokalizacjaMsza III s. 63.