artykuł hasłowy:  dawać

Jednostki:
(1) I.1.a. I. 'dawać, dare': 1. 'dawać, darować, użyczać, przekazywać na własność (dobrowolnie i bez odpłaty), donare, praestare, tribuere, tradere, offerre': a. rzeczy konkretne: kogoś, coś:
(2) ~ czegoś:
(3) b. dobra niematerialne:
(4) 2.a. 2. 'użyczać, dawać na zawsze lub na pewien czas (z obowiązku lub za odpłatą), płacić, tribuere, dare, solvere': a. jako wiano:
(5) ~b. jako daninę, czynsz itp.:
(6) ~c. jako opłatę sądową lub karę:
(7) ~d. jako pożyczkę:
(8) ~e. jako spłatę pożyczki a. zastawu:
(9) ~f. pieniądze jako zapłatę za rzecz a. czynność:
(10) 3. 'dawać z przeznaczeniem lub w pewnym charakterze, przeznaczać, skazywać na coś, certo quodam consilio seu fine dare, tradere, praebere':
(11) ~ 'dostarczać do użytku':
(12) ~ 'poddawać czyjejś mocy, oddawać w czyjeś ręce, tradere in manus, in potestatem alicuius':
(13) ~ 'dawać za mąż, in matrimonium dare':
(14) ~ dawać się 'oddawać się, se tradere':
(15) ~ 'zdawać się na łaskę, veniam petere':
(16) 4. 'dawać do rąk, wręczać, podawać, dare in manus, apponere':
(17) ~ 'poddawać czyjejś mocy, tradere in potestatem alicuius':
(18) 5. 'wydawać z siebie, wydzielać, edere, ferre':
(19) II.1.a. II. 'czynić, facere': 1. 'czynić, sprawiać, zdarzać, efficere, dare, agere': a. dopełnieniem rzeczownik lub zaimek: [modłę dawać]
(20) ~ niektóre użycia specjalne: pokój dawać 'czynić pokój, pacem dare':
(21) ~ 'alapas incutere':
(22) ~ 'pozywać przed sąd, litteris in ius vocare':
(23) ~ 'przezywać obelżywie, vocare contumeliose':
(24) ~ 'podawać do wiadomości':
(25) ~ 'oskarżać, wnosić skargę przeciw komuś, accusare':
(26) ~ 'wprowadzać w posiadanie, in possessionem inducere':
(27) ~ 'oskarżać się, se accusare':
(28) b. dopełnieniem bezokolicznik:
(29) 2. 'wyznaczać, statuere':
(30) 3. 'pozwalać, sinere, pati':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(9) ~f.
Definicjapieniądze jako zapłatę za rzecz a. czynność:
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Jacosz pan starosta zalowal oth krolya, yszebych ya wnosl pyenyądze falschowne w gego myasto Poznan..., kthoresz pyenyądze są gemu *wraczony, a on gynne dobre pyenyądze za nye dawal 1435
Przykład
w transkrypcji		Jakoż pan starosta żałował ot krola, iże bych ja wniosł pieniądze fałszowne w jego miasto Poznań..., ktoreż pieniądze są jemu wrocony, a on jinne dobre pieniądze za nie dawał 1435
LokalizacjaPocz 283.