artykuł hasłowy:  tak

Jednostki:
(1) I.A.1.a. I. przysłówek zaimkowy wskazujący: A. w zdaniu pojedynczym: 1. wskazuje na sposób czynności lub stanu: a. bezpośrednio 'w ten sposób, w taki sposób, tak, hoc modo, ita':
(2) ~
(3) ~ 'tak, tak właśnie, ita, ita quidem':
(4) ~ 'tak zwany, o takim imieniu, nazwie, qui hoc nomine appellatur':
(5) ~ w użyciach orzecznikowych odpowiada zaimkowi przymiotnemu 'taki, tego rodzaju, talis, eius modi':
(6) ~ 'mimo to, jednak, nihilominus, tamen':
(7) ~
(8) b. pośrednio, w wyrażeniu porównawczym tak... jako:
(9) 2.a.aa. 2. wskazuje na stopień lub miarę czynności, stanu lub właściwości 'do tego stopnia, tak bardzo, adeo, tantum, tantopere': a. bezpośrednio: aa. przy czasownikach:
(10) ~bb. przy przymiotnikach:
(11) ~cc. przy przysłówkach:
(12) ~ 'tyle, tak dużo, tantum, tot':
(13) ~b. pośrednio w wyrażeniach porównawczych: tak dobry jako coś 'wartości czegoś, wart tyle, co coś (innego), qui est tanti pretii, quanti aliquid (aliud)':
(14) ~ 'tyle... co, tot, tantum':
(15) 3. 'wskazuje przedmiot czy też sposób wykonywanej czynności 'to, hoc':
(16) ~ 'to samo, idem':
(17) ~~ w zdaniu zestawionym z przytoczeniem:
(18) 4. (w odpowiedzi) służy jako zaprzecznie cudzej wypowiedzi 'nie, nieprawda, non, non est verum':
(19) B.1. B. w zdaniu złożonym , jako odpowiednik zdania podrzędnego (również z elipsą orzeczenia): 1. sposobowego 'w ten sposób, w taki sposób, tak (że, jak), hoc modo, ita (ut)':
(20) ~
(21) ~
(22) 2. okolicznikowego stopnia i miary 'do tego stopnia, tak bardzo, adeo, tam, tantopere':
(23) ~ miara i stopień wyrażone przez porównanie:
(24) 3. przedmiotowego czy też sposobowego 'to, hoc':
(25) 4. podmiotowego 'to, hoc':
(26) 5. czasowego bezpośrednio następczego tak długo 'aż, póki nie' tamdiu (donec)':
(27) 6. zdania rozwijającego 'co, quod':
(28) II.A. II. spójnik: A. w zdaniu pojedynczym w połączeniach tak... jako, jako... tak i łączy części zdania 'zarówno... jak, i... i, ita... ut, tam... quam, et... et':
(29) B.a. B. w zdaniu współrzędnie złożonym łączy zdania współrzędne, wskazując stosunek: a. łączny w połączeniu a tak 'i, a, też, et, quoque':
(30) ~b. wynikowy w połączeniu a tak 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea':
(31) ~c. przeciwstawny 'ale, jednak, sed, tamen':
(32) ~~ z dodanym ograniczeniem poprzednika w połączeniach ale tak aby, ale (wszako) tak acz, ale tak że wprowadza zastrzeżenie 'z tym jednak że, z zastrzeżeniem że, pod warunkiem że, ea condicione, ut':
(33) C.a. C. w zdaniu podrzędnie złożonym w połączeniu z różnymi spójnikami wprowadza zdania podrzędne: a. skutkowe 'że, aż, ut (consecutivum)':
(34) ~b. celowe 'żeby, ut (finale)':
(35) ~c. warunkowe w połączeniach tak acz wyraża zastrzeżenie 'jeśli tylko, pod warunkiem że, si, ea condicione, ut':
(36) D.a. D. nawiązuje zdanie do poprzedniego kontekstu, wskazując stosunek: a. łączny 'i (wtedy), a (wtedy), też, et, quoque':
(37) ~
(38) ~b. wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea':
(39) ~
(40) ~c. przeciwstawny 'ale, natomiast, zaś, jednak, sed, at, autem, tamen':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(11) ~cc.
Definicjaprzy przysłówkach:
Gramatykazaimek
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Przeto iszesz tak chitrze vczinyl, to czso gest dobrego..., syødø sinowye twoy na krolyowye stolczv
Przykład
w transkrypcji		Przeto iżeś tak chytrze uczynił to, cso jest dobrego..., siądą synowie twoi na krolowie stolcu
LokalizacjaBZ IV Reg 10, 30, sim. ib. II Par 26, 20.