artykuł hasłowy:  dobry

Jednostki:
(1) 1. 'dobrze czyniący, łaskawy, życzliwy, miłosierny, przynoszący dobro, szczęście, bonus, beneficus, propitius':
(2) ~ comparat. z przyimkiem po:
(3) 2.a. 2. 'wyróżniający się dodatnio pod względem moralnym, prawy, cnotliwy, bonus, probus, pudicus, iustus, rectus': a. o ludziach:
(4) ~ comparat. z gen.:
(5) ~~
(6) ~
(7) ~~ 'nieposzlakowany, rzetelny, wiarygodny, integer, honestus, cuius fama bona est':
(8) b. o ludzkim życiu, postępkach i ich skutkach:
(9) ~ 'nieposzlakowana opinia, bona fama':
(10) ~~ dobre 'dobre uczynki, recta, iusta facta':
(11) ~
(12) ~
(13) 3. 'dodatnio oceniany w hierarchii społecznej, poważany, możny, honestus, potens, nobilis':
(14) ~
(15) ~ comparat. z gen.:
(16) ~ comparat. ze spójnikiem niż:
(17) 4. 'dobrej jakości, incorruptus, iustus, integer, fortis, idoneus, iucundus':
(18) ~~
(19) ~
(20) ~ o ludziach:
(21) ~ o pojęciach abstrakcyjnych:
(22) ~~ 'smaczny, boni saporis, suavis':
(23) ~~ 'długi, longus, maturus':
(24) 5. 'właściwy, stosowny, odpowiedni, proprius, ratus, debitus, commodus': [dobre obyczaje]
(25) ~ comparat. ze spójnikiem niżli:
(26) ~~ 'prawowity, legitimus': [dobrego urodzenia]
(27) 6. 'pomyślny, prosper, beatus, commodus':
(28) ~~
(29) ~
(30) 7. 'określonej wartości, certi cuiusdam pretii, certae utilitatis, virtutis, auctoritatis, dignitatis':
(31) ~
(32) ~ comparat. ze spójnikiem niżli:
(33) ~~ o ludziach: comparat. z gen.:
(34) ~ comparat. ze spójnikiem niż, niżli:
(35) ~~~ o pojęciach abstrakcyjnych:
(36) ~ comparat. z przyimkiem nad:
(37) ~ comparat. ze spójnikiem niż:
(38) 8. tytuł grzecznościowy, adhibetur pro comitatis vel benignitatis appellatione 'miły, zacny, szanowny, pius, modestus, probus':
(39) 9.a.aa. 9. stałe połączenia: a. dobra wola aa. 'życzliwość, benignitas':
(40) ~bb. 'przyzwolenie, zgoda, consensus, approbatio':
(41) ~ 'dobrowolnie, sponte':
(42) b. 'być spokojnym, pogodnym, wesołym, mieć nadzieję, qui aequi animi, bonae spei est':
(43) c. 'dobro publiczne, res publica':
(44) ~
(45) d. 'dobra lenne, bonum liberum, res domini propria':
(46) e. może 'symboliczna chorągiew, znamię lennych uprawnień, vexillum vel signum iuris seu beneficii liberalis':
(47) f. 'poniedziałek, traktowany zwyczajowo przez czeladź cechową jako dzień wolny od pracy, dies Lunae, quo opifices cuiusdam societatis negotiis vocare consueverunt':
(48) 10. corruptum pro droby:
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(26) ~~
Definicja'prawowity, legitimus': [dobrego urodzenia]
Gramatykaprzymiotnik, zadiektywizowany imiesłów lub imiesłów
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Gego przyrodzeny mowya, on yesth dobrego urodzenya (OrtBrRp 29, 4: dobrze vrodzon), tho yesth z malzensthwa
Przykład
w transkrypcji		Jego przyrodzeni mowią: on jest dobrego urodzenia (OrtBrRp 29, 4: dobrze urodzon), to jest z małżeństwa
LokalizacjaOrtMac 27.