artykuł hasłowy:  usta

Jednostki:
(1) 1. 'jama w dolnej części głowy zawierająca język, jama ustna, os':
(2) ~ jako organ przyjmowania pokarmów:
(3) ~ przenośnie:
(4) ~ jako organ oddychania:
(5) 2. 'wargi, wargi wraz z jamą ustną, labia, labia cum ore':
(6) ~~ jako narząd mowy:
(7) ~ użycia przenośne i poetyckie:
(8) ~ 'wymawiać, wypowiadać, pronuntiare, eloqui, dicere':
(9) ~ 'odzywać się, odezwać się, (prze)mówić, vocem edere, loqui incipere':
(10) ~ 'dać zdolność mówienia, loquendi facultatem dare':
(11) ~ (o słowie, de verbo) pochodzić, wychodzić, wyjść z ust 'być wypowiedzianym, zostać wymówionym, dici, pronuntiari':
(12) ~ 'polecić, co ktoś ma powiedzieć, docere aliquem, quae verba facere debeat':
(13) ~ 'mówić przeciw Bogu, contra deum dicere':
(14) ~ 'powiedzieć nie swoim, zmienionym głosem, non sua, mutata voce dicere':
(15) ~ 'słyszeć bezpośrednio od kogoś, osobiście, ex ore alicuius audire':
(16) ~ 'powiedzieć, wymówić, dicere, eloqui':
(17) ~~ przy czynnościach prawnych, in actionibus iudicialibus: usty oprawić 'wystąpić z roszczeniem ustnie, osobiście, proprio ore litem intendere':
(18) ~ 'zapisać dosłownie od mówcy, verba oratoris ad litteram conscribere':
(19) ~ 'ustnie uwolnić od zobowiązań, verbis quibusdam prolatis aliquem obligamentis solvere':
(20) ~ 'zabezpieczyć zobowiązanie ustnie, nie na piśmie, verbis quibusdam prolatis, non conscriptis, obligationem confirmare':
(21) ~ 'wyznać osobiście, proprio ore profiteri':
(22) 3. u zwierząt 'paszcza, dziób, fauces, rostrum':
(23) 4. w mylnym tłumaczeniu dwuznacznego łac. os jako 'usta' zamiast 'kość':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajnieciągła autosemantyczna
Numer(18) ~
Jednostka
nieciągła		popisać coś z czyichś ust
Definicja'zapisać dosłownie od mówcy, verba oratoris ad litteram conscribere':
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Tedy rzekl Yan rzecznyk: Zalobą moyą (pro mayą) pyszacz sz mogich vstv (ex ore ipsius, ib. 53, 2, OrtMac 65: vsth). Tedy rzekly przyszasznyczy: Mayą yą pyssacz sz naszych vsth (ex ore nostro), yakoszmy szlyszely
Przykład
w transkrypcji		Tedy rzekł Jan rzecznik: Żałobę mają pisać z mojich ustu (ex ore ipsius, ib. 53, 2, OrtMac 65: ust). Tedy rzekli przysiężnicy: Mają ją pisać z naszych ust (ex ore nostro), jakosmy słyszeli
LokalizacjaOrtOssol 53, 1, sim. ib. 53, 2, OrtMac 65.