artykuł hasłowy:  (żądać, żądać się) żędać, żędać się

Jednostki:
(1) 1. 'pragnąć, bardzo chcieć czegoś, także tęsknić za kimś lub za czymś, optare, exoptare, cupere, desiderare': absolute i bez kontekstu polskiego:
(2) ~ kogoś, czegoś:
(3) ~ 'być spragnionym, pragnąć, sitire':
(4) ~ 'pragnąć mieć nielegalny stosunek płciowy, coitum cum uxore aliena appetere':
(5) ~ kogoś, czegoś a. kogoś, coś:
(6) ~ czegoś ze zdaniem:
(7) ~ k(u) komuś, czemuś: p. k tobie, Boże ['pragnąć doświadczać obecności Boga']
(8) ~ coś:
(9) ~ z inf:
(10) ~ ze zdaniem:
(11) ~
(12) 2. 'życzyć (komuś czegoś), bene velle alicui':
(13) 3.a. 3. 'zwracać się (do kogoś) w celu uzyskania czegoś, prosić, aliquem petere, implorare, rogare, quaerere': a. absolute i bez kontekstu polskiego:
(14) b. wskazuje osobę, do której skierowana jest prośba kogoś:
(15) ~ kogoś o coś:
(16) ~ kogoś ze zdaniem:
(17) ~ od kogoś:
(18) ~ od kogoś czegoś:
(19) ~ od kogoś coś:
(20) ~ u kogoś:
(21) ~ u kogoś kogoś:
(22) ~ u kogoś czegoś:
(23) ~ u kogoś coś:
(24) ~ na kimś czegoś:
(25) c. wskazuje obiekt prośby: czegoś:
(26) ~ coś:
(27) ~ ze zdaniem:
(28) 4.a. 4. 'domagać się (najczęściej przed sądem), rościć sobie do czegoś prawo, quaerere, requirere, postulare (saepe apud iudicem)': a. absolute i bez kontekstu polskiego:
(29) ~~
(30) b. wskazuje obiekt, do którego skierowane jest żądanie: czegoś z inf.:
(31) ~ od kogoś kogoś, czegoś:
(32) ~ od kogoś czegoś a. coś:
(33) ~ od kogoś z inf.:
(34) ~ po kimś czegoś:
(35) ~ u kogoś:
(36) ~ u kogoś czegoś:
(37) c. wskazuje obiekt, którego się ktoś domaga: czegoś:
(38) ~ 'domagać się wymiaru sprawiedliwości, postulare, ut res legibus iudicetur':
(39) ~ 'domagać się wydania czegoś za poręczeniem, za poręką, fideiussione data exposcere':
(40) ~ czegoś:
(41) ~ coś:
(42) z inf.:
(43) ~ ze zdaniem:
(44) 5. żędać się 'wynosić się, pysznić się, superbire, gloriari':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(30) b.
Definicjawskazuje obiekt, do którego skierowane jest żądanie: czegoś z inf.:
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Maszli nyeprzygiaczyela, ząnday oka twego myecz strozem szobye (quaeras tuum oculum pro tui custodia) XV p. post.
Przykład
w transkrypcji		Maszli nieprzyjaciela, żędaj oka twego mieć strożem sobie (quaeras tuum oculum pro tui custodia) XV p. post.
LokalizacjaR I s. XLI.