artykuł hasłowy: krzyż

Jednostki:
(1) 1. 'rodzaj szubienicy (mowa głównie o tej, na której umarł Chrystus), crux, patibulum (imprimis in quo Christus mortuus est)':
(2) ~ przenośnie 'ukrzyżowanie, także w ogóle męka', translate 'actus aliquem in crucem agendi, item cruciatus in universum':
(3) ~ 'pamięć o męce krzyżowej Chrystusa, recordatio crucis Christi':
(4) 2. 'przedmiot kultowy wyobrażający taki krzyż, krucyfiks, Christi crucifixi imago, figura':
(5) ~ w formule roty sądowej:
(6) ~ 'dowieść swej słuszności przez złożenie przysięgi na krzyż, causam suam iureiurando in cruce praestito comprobare':
(7) ~ w opisie herbu:
(8) ~ w przezwisku:
(9) ~ 'symboliczny ruch rąk kreślących znak krzyża, signum crucis manu factum':
(10) 3. 'znak w kształcie krzyża, signum in arbore incisum crucis forma':
(11) ~ 'w poprzek, poprzecznie, decussatim':
(12) 4. (tylko w cyzjojanach) o świętach Podwyższenia św. Krzyża (14 września) i Znalezienia św. Krzyża (3 maja), (tantum in versibus mnemotechnicis) festum Exaltationis (14 Septembris) vel Inventionis s. Crucis (3 Mai):

Szczegóły:

Typ	Jednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzaj	autosemantyczna
Numer	(2) ~
Definicja	przenośnie 'ukrzyżowanie, także w ogóle męka', translate 'actus aliquem in crucem agendi, item cruciatus in universum':
Gramatyka	rzeczownik
Semantyka	2.1.5. STAN ZDROWIA. LECZENIE 2.2.2.1.16. CIERPIENIE. SMUTEK. ROZCZAROWANIE. ROZPACZ. ŻAL. SKRUCHA 2.4.4.5.2. Wyrazy w znaczeniach przenośnych; porównania, użycia poetyckie
Przykład w transliteracji	Mussymy szą falbicz w crzyszv nasschego pana Ihu Crista, w gemsze gest zbawyenye nassche XV med.
Przykład w transkrypcji	Musimy się falbić w krzyżu naszego Pana Jezu Krysta, w jemże jest zbawienie nasze XV med.
Lokalizacja	R XXIV 350.