artykuł hasłowy:  mówić, mołwić

Jednostki:
(1) 1.a. 1. 'posługiwać się słowami dla komunikowania myśli i przeżyć, verba pronuntiare, fari, verbis aliquid exsequi, dicere, loqui': a. dopełnienia bliższego brak a. dopełnieniem zaimek:
(2) ~ mowić do kogoś:
(3) ~ mowić komuś, czemuś:
(4) ~ mowić k(u) komuś, czemuś:
(5) ~ 'przeczyć czemuś, negare':
(6) ~ 'ubliżać, bluźnić, maledicere, contumeliis afficere, carpere':
(7) ~ 'o czymś, de aliqua re':
(8) ~ 'ex se ipso dicere':
(9) ~ 'mówić w czyimś imieniu, pro aliquo loqui':
(10) ~ 'rozmawiać z kimś, mówić do kogoś, dicere, loqui ad aliquem, alloqui aliquem, colloqui cum aliquo':
(11) ~
(12) ~ mowić o kimś, czymś:
(13) ~ 'mówiąc szczerze, nie kłamiąc, ut vere dicatur':
(14) ~ 'mówić jakimś językiem, Syriace, Iudaice, Polonice loqui':
(15) b. dopełnieniem zdanie zależne a. ac. cum inf.:
(16) ~
(17) c.aa. dopełnieniem rzeczownik: aa. 'wypowiadać, wygłaszać (np. prawdę, fałsz), loqui, dicere, proferre':
(18) ~ 'a se ipso dicere, ex se ipso dicere, suo nomine declarare':
(19) ~ mowić komuś, czemuś:
(20) ~ mowić ku komuś:
(21) ~ mowić przeciw(o) komuś:
(22) ~bb. 'opowiadać, opisywać, narrare':
(23) ~cc. 'odmawiać (głośno) modlitwę, recytować (psalmy, hymny, modlitwy), recitare, pronuntiare (psalmos, hymnos, preces)':
(24) ~
(25) ~ 'powtarzać, repetere verba alicuius':
(26) ~d. bez kontekstu:
(27) 2. 'źle życzyć, złorzeczyć, maledicere':
(28) 3. 'nazywać, appellare, vocare, nominare':
(29) ~ mowić komuś:
(30) ~ mowić kogoś (jakiegoś):
(31) ~ mowić kogoś kimś, jakimś:
(32) ~ mowić być jakimś:
(33) 4.a. 4. 'występować z oświadczeniami w sądzie, apud iudices, in iudicio dicere, affirmare':a. 'przedstawiać życzliwie, bronić, defendere, de alterius re animo dicere benevolo':
(34) ~b. 'oskarżać, accusare':
(35) ~
(36) ~c. 'sprzeciwiać się, protestować, contradicere, se opponere, de aliqua re queri':
(37) ~d. 'nastawać na życie, vitae alicuius periculum inferre':
(38) ~e. 'zgłaszać pretensje do czegoś, rem tamquam suam poscere, postulare, requirere':
(39) ~
(40) ~
(41) ~
(42) 5. 'postanawiać, orzekać, decernere, censere, sententiam ferre, statuere':
(43) ~
(44) 6. 'informować, podawać do wiadomości (podmiotem utwór pisany), dicere, agere de re, tractare, docere':
(45) ~
(46) ~
(47) ~ (zamiast utworu autor):
(48) ~ 'w związku z czymś wyjaśniać, de re agere rem tractare':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(28) 3.
Definicja'nazywać, appellare, vocare, nominare':
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Cogitans vel nominans baczvcz albo myszlącz, albo mowyącz XV p. post.
Przykład
w transkrypcji		Cogitans vel nominans bacząc albo myśląc, albo mowiąc XV p. post.
LokalizacjaR XXV 161.