artykuł hasłowy:  wielki, wieliki

Jednostki:
(1) 1. 'duży, znaczny pod względem rozmiarów, zasięgu, magnus, grandis, amplus, ingens':
(2) ~ 'kciuk, pollex':
(3) ~ może już nomen proprium:
(4) 2. 'duży, znaczny co do wagi, liczby, ilości, wartości majątkowej, liczny, cenny, magnus, multus, copiosus, pretiosus':
(5) ~
(6) ~ 'większe, cenniejsze zwierzęta domowe, animalia domestica maiora':
(7) ~ 'jednostka miary bliżej nieokreślona, mensura quaedam maior':
(8) ~ 'użycie wielu słów ponad potrzebę, wielomówstwo, multiloquium, loquacitas':
(9) ~ 'jednostka miary pola bliżej nieokreślona, agri mensura quaedam maior':
(10) ~ 'czynsz, renta pieniężna wypłacona na rzecz pana feudalnego od roli, zagrody, tributum, domino feodali a praedio solutum':
(11) ~ 'dochód z wagi miejskiej przeznaczonej do ważenia cięższych towarów, reditus ex trutina urbana maioribus ponderibus examinandis destinata':
(12) 3. (o uczuciach, przymiotach, działaniach ludzkich, o zjawiskach przyrody itp., de affectibus, virtutibus, actionibus humanis, etc.) 'znaczny pod względem siły, natężenia, nasilenia, jakości działania, intensywny, gwałtowny, przekraczający przeciętną, zwykłą miarę, magnus, fortis, vehemens, insolitus':
(13) ~ 'zacięty, straszny bój, pugna magna':
(14) ~ 'trudna wewnętrzna rozterka, animae certamen':
(15) ~ 'grzech ciężki, śmiertelny, peccatum mortale':
(16) ~ 'kara polegająca na wyłączeniu ze społeczności kościelnej, odsunięciu od uczestnictwa w obrzędach, ekskomunika, excommunicatio, anathema, interdictum':
(17) ~ 'padaczka, epilepsia':
(18) ~ 'mocne, silne, niezwykle ciężkie uderzenie, zbicie, percussio fortis, alapa gravis':
(19) ~ 'obowiązek świadczenia robocizny przez chłopów na rzecz pana w okresie cięższych i pilniejszych robót, iuris feodalis onus, quo coloni a domino vocati ad graviores quosdam atque urgentiores labores adesse cogebantur':
(20) ~ 'moc, potęga, vis, potentia':
(21) ~ 'liczne wojsko, multitudo, copiae':
(22) ~ 'rozgłos, sława, fama nobilis':
(23) ~ 'wspaniałomyślny, wielkoduszny, czy też pewny siebie, mający o sobie wielkie mniemanie, magnanimus, magno animo praeditus vel superbus':
(24) ~ (o głosie, krzyku, łkaniu, de voce) 'donośny, głośny, przenikliwy, magnus, clarus, sonorus':
(25) 4. 'mający duże znaczenie, odgrywający ważną rolę, ważny, doniosły, niezwykły, niecodzienny, uroczysty, podniosły, magnus, gravis, magni momenti, insolitus, sublimis':
(26) ~
(27) ~ 'droga publiczna, gościniec, via publica':
(28) ~ 'święto żydowskie obchodzone na pamiątkę wyjścia z Egiptu, Pascha, dies festi Iudaeorum':
(29) ~ 'święto chrześcijańskie obchodzone na pamiątkę zmartwychwstania Chrystusa, Pascha, dies festi Christianorum':
(30) ~ 'terminy odbywania sądów wiecowych, termini summorum iudiciorum':
(31) ~ 'okres obostrzonego postu od Środy Popielcowej do Wielkanocy, ieiunium quadragesimale':
(32) ~ 'istotna, ważna, poważna, niebłaha, niebagatelna sprawa, res gravis, magni momenti':
(33) ~ 'przechwałki, chełpliwe słowa, magniloquium, gloriatio':
(34) ~ 'sprawy sądowe większej wagi, causae iudiciales maioris momenti':
(35) ~ 'sąd zbierający się zwykle trzy razy do roku z udziałem pana feudalnego lub jego przedstawiciela, iudicium, quod ter in anno haberi solebat, cui dominus feodalis vel eius vicarius intererat':
(36) ~ 'zjazd feudałów danej dzielnicy (ziemi), zwoływany przez panującego celem rozpatrzenia aktualnych spraw państwowych i lokalnych, zajmujący się także sądownictwem i partykularnym ustawodawstwem (z czasem wykształciły się z wieców sejmiki ziemskie oraz sądy wiecowe), conventus, quo domini feodales a principe convocati ad res publicas peragendas iudiciaque exercenda congregabantur, colloquium generale, quod vocabatur':
(37) ~ 'sąd wiecowy odbywający się na zjeździe panów (dygnitarzy) danej ziemi, sądzący w sprawach ważniejszych, a także jako instancja wyższa od sądów ziemskich, summum nobilium iudicium in conventu provinciae generali agi solitum':
(38) ~ 'sąd prawa niemieckiego, odbywający się trzy razy do roku przy udziale pana feudalnego lub jego zastępcy, iudicium iuris Theutonici, quod ter in anno celebrabatur domino feodali vel eius vicario praesente':
(39) ~ o dniach w ostatnim tygodniu przed Wielkanocą, w Wielkim Tygodniu, de diebus, qui festum Paschae praecedunt:
(40) 5. (o ludziach, de hominibus) 'wybijający się ponad swoje otoczenie, bardzo się wyróżniający, wybitny, głośny, nieprzeciętny (także w sensie negatywnym), magnus, excellens, eminens (etiam in malam partem)':
(41) ~
(42) ~ 'dostojnik, magistratus maior':
(43) ~ o osobach ocenianych negatywnie, de hominibus male aestimatis:
(44) ~ o ludziach będących na wysokich stanowiskach, o przełożonych, de hominibus excellenti loco positis, praepositis:
(45) ~
(46) ~
(47) ~ o Bogu:
(48) ~
(49) 6. (o czasie de tempore) 'długo trwający, długi, longus, diuturnus':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajnieciągła autosemantyczna
Numer(18) ~
Jednostka
nieciągła		wiel(i)ki policzek, wieliki poszyjek, wielkie ubicie
Definicja'mocne, silne, niezwykle ciężkie uderzenie, zbicie, percussio fortis, alapa gravis':
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Jesusz yest polyczyek wsząl v Anaszą wyelky XV ex.
Przykład
w transkrypcji		Jesus jest policzek wziął u Annasza wielki XV ex.
LokalizacjaSKJ I 145.