artykuł hasłowy:  wstać

Jednostki:
(1) 1. 'przyjąć pozycję pionową, podnieść się z pozycji siedzącej a. leżącej, wstać na nogi, surgere, exsurgere':
(2) ~
(3) ~ przenośnie:
(4) ~ 'wstać celem opuszczenia sądu, ad iudicium relinquendum surgere':
(5) ~ 'wstać dla ogłoszenia wyroku, ad sententiam dicendam surgere':
(6) ~ 'wstać w sądzie przy dokonywaniu niektórych czynności procesowych, ad aliquid iure agendum surgere':
(7) ~ 'wstać na znak czci, życzliwości, in alicuius venerationem consurgere, aliquem exsurgendo venerari':
(8) 2. (przeważnie w dosłownych przekładach z Biblii, in Scripturae S. verbis ad litteram translatis) 'szybko ruszyć się do działania wskazanego zwykle innym czasownikiem, ad aliquid faciendum celeriter surgere':
(9) ~
(10) 3. (w dosłownych przekładach z Biblii, in Scripturae S. verbis ad litteram translatis) 'pojawić się, apparere, parere':
(11) ~
(12) 4. 'podnieść się z posłania, zbudzić się ze snu, e lecto surgere, somno excitari':
(13) ~ przenośnie:
(14) 5. 'wrócić do zdrowia, wyzdrowieć, convalescere, recreari a morbo':
(15) ~ przenośnie: (z grzechu) wstać 'zerwać z grzesznym trybem życia, cessare a peccando':
(16) 6.a. 6. 'wrócić do życia, ożyć, zmartwychwstać, resurgere a mortuis': a. do życia ziemskiego, ad vitam terrenam:
(17) ~
(18) b. do życia wiecznego, ad vitam aeternam:
(19) ~
(20) 7. 'przyjąć wrogą postawę, wystąpić przeciw komuś, porwać się na kogoś, contra aliquem consurgere, insurgere, exsilire':
(21) ~
(22) 8. (o kmieciu, de cmethone) 'opuścić gospodarstwo, odejść z roli, agrum deserere':
(23) ~
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(4) ~
Definicja'wstać celem opuszczenia sądu, ad iudicium relinquendum surgere':
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Mymo tho wszdi strona, kthora nye stala a trzykrocz zwana, acz przy poslednyey godzynye polvdnya, gdi sąndza yakobi chczaal wstacz (quasi surgere volente, Dział 13: od stolcza wstacz), wthoore trzykrocz zawolanaa nye dbacz bandze przistampycz, thedi skazana bącz
Przykład
w transkrypcji		Mimo to wżdy strona, ktora nie stała a trzykroć zwana, acz przy pośledniej godzinie południa, gdy sędzia jakoby chciał wstać (quasi surgere volente, Dział 13: od stolca wstać), wtore trzykroć zawołana nie dbać będzie przystępić, tedy skazana bądź
LokalizacjaSul 25, sim. ib. 8.