artykuł hasłowy:  móc

Jednostki:
(1) 1. 'mieć warunki do działania wypływające z własnych sił, zdrowia, zdolności, bogactwa itp., potrafić, zdołać, mieć siłę, zdolności, środki, habere alicuius rei faciendae facultatem (positam in viribus, valetudine, ingenio, opibus, sim.), posse, valere, quire, pollere':
(2) ~
(3) 2. 'mieć warunki do działania, wypływające z korzystnych okoliczności zewnętrznych (czasownik zaprzeczony stwierdza, że coś się nie dzieje a. nie działo i nie będzie dziać), mieć możliwość, habere alicuius rei faciendae facultatem a condicione oblatam (verbum cum negatur significat aliquid non esse factum, minime fieri, neque futurum esse), posse, in potestate sua habere':
(4) ~
(5) 3. 'wyraża pewne prawdopodobieństwo wykonania czynności, stwierdza, że coś jest prawdopodobne, możliwe, significat aliquid aliqua ex parte probabiliter fieri: posse':
(6) ~
(7) ~
(8) ~ o czynności bliskiej realizacji:
(9) 4. 'mieć prawo, być uprawnionym, mieć podstawę, pretekst, nie być skrępowanym, ograniczonym zakazem, nie mieć zakazu, habere ius atque potestatem alicuius rei faciendae, nulla re impediri, vetitum non esse':
(10) ~ 'mieć podstawę, pretekst, habere ius atque potestatem alicuius rei faciendae, causam alicuius rei faciendae fingere posse':
(11) ~ 'wolno jest (ze względu na brak zakazu, ograniczenia), licet, licitum concessumque est, non est vetitum, prohibitum, interdictum':
(12) ~ 'wolno ze względów zwyczajowych, wypada, godzi się, decet, fas est':
(13) 5. 'wyraża złagodzone polecenie a. wymówkę, significat leniorem exhortationem vel admonitionem: posse':
(14) ~
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(9) 4.
Definicja'mieć prawo, być uprawnionym, mieć podstawę, pretekst, nie być skrępowanym, ograniczonym zakazem, nie mieć zakazu, habere ius atque potestatem alicuius rei faciendae, nulla re impediri, vetitum non esse':
Gramatykaczasownik lub forma czasownikowa
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Kedi w wogewodi bili, tedi go szø pitali: Moszeli goscza dafnoszcø sbicz? Tedi wogewoda rzekl: Ya ne skaszuya, ale mne sza tako uidzi, bi kto mogl goscza sbicz lati, kto ne ma dzedziczstwa v szemi 1395
Przykład
w transkrypcji		Kiedy u wojewody byli, tedy go się pytali: Możeli gościa dawnością sbyć? Tedy wojewoda rzekł: Ja nie skazuję, ale mnie się tako widzi, by kto mogł gościa sbyć laty, kto nie ma dziedzicstwa w ziemi 1395
LokalizacjaPozn nr 187.